چكيده

آزمایش کردن یکی از راههای آموختن اصول و نتایج کلی علم است که می تواند دانش آموزان را وادار به تفکر، بحث، نتیجه گیری و در نهایت یادگیری را مطلوب کند. با استفاده از ابزار کمک آموزشی بسیار ساده تفهیم بسیاری از مطالب آسان تر می گردد. اگر انتقال معلومات از آغاز به طرز درستی انجام نگیرد، فهماندن مطالب بعدی دشوارتر خواهد بود تا آن جا که نظم فکری دانش آموز به هم می ریزد، نیروی درک و باور در وی نسبت به حقایق علمی ضعیف می شود، فهم علومی مثل شیمی  به نظر وی دشوار جلوه می کند و نسبت به آن بی علاقه می شود و پس از اندک زمانی اندوخته های نظری نیز از ذهنش زدوده می شود که فاجعه ای در آموزش و پرورش است. درس شيمي از دروسي است كه درك مفاهيم آن از ديد دبيران و دانش آموزان دشوار است و معمولاً نگرش مثبت نسبت به آن وجود ندارد. درس شيمي به دليل ويژگي آزمايشگاهي و كاربردي بودن، قابليت بالايي براي ارائه مفاهيم، باشبيه سازي و پويانمايي (انيميشن) رايانه اي دارد. در واقع بسياري از مفاهيم را كه نشان دادن آن ها حتي در آزمايشگاه دشوار است، مانند: حركت مولكول هاي گاز، حركت ذرات باردار درون يك محلول، ساختار مولكولي تركيبات، .... را مي توان با شبيه سازي رايانه اي به آساني قابل ارائه كرد.و با این عمل آزمایشگاه شیمی را برای دانش آموزان جذاب نمود. بنابراين بهره گيري از رايانه در كلاس درس موجب افزايش يادگيري و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مي شود. يكي از بارزترين تأثيرات بهره گيري از رايانه، در آزمایشگاه شیمی تعامل فراگيران با يكديگر و با دبیر است. البته هنوز در ميان صاحبنظران، در زمينه سودمندي بهره گيري از رايانه در آموزش و يادگيري اختلاف نظرهايي وجود دارد، زيرا برخي از آنان رويكرد به اين مقوله را تنها موجي گذرا مي دانند و در مورد تأثير عميق و واقعي آن ترديد دارند و برخي ديگر رؤياي مدرسه هوشمند، مدرسه بدون ديوار، مدرسه مجازي و .... در سر مي پرورانند.اینجانب در اين طرح ابتکار و تجربه تصمیم گرفتم که با استفاده از راهکار استفاده از فناوری اطلاعات در آزمایشگاه شیمی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته تجربی و ریاضی دبیرستان را به انجام آزمایشات فردی در آزمایشگاه شیمی علاقمند سازم.

مقدمه

از آن جایی که انسان ذاتاً کنجکاو و جستجو گر است، آزمایشگاه به عنوان مکانی مناسب برای اقناع حس کنجکاوی وی به حساب می آید. دانش آموزان با انجام کارهای آزمایشگاهی می توانند در درستی مطالب نظری پژوهش نموده، توانایی اندیشیدن و استدلال خود را افزایش داده، به علوم تجربی علاقه مند گردیده، معلومات خود را به آسانی منتقل نموده و حس همکاری با دیگران را در خود ایجاد و یا تقویت نمایند.

متأسفانه توجه بیش از حد به بحث های نظری و کم اهمیت جلوه دادن کارهای عملی و آزمایشگاهی نه تنها کیفیت علوم تجربی را پایین آورده است بلکه سبب کاهش مهارت های عملی و حتی سلب آن از دانش آموزان گردیده است.

در سال هاي اخير، برخي از كشورهاي مسلمان در حال توسعه، با استفاده از نوآوري هاي آموزشي نظير تلفيق رشته هاي درسي بهره گيري از علم و فناوري، توسعه پژوهش در آموزش، ايجاد مدارس هوشمند و مجازي، توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات در مدرسه ها و ...... توانسته اند، بسياري از موانع را بردارند و از آموزش و پرورشي پيشرفته برخوردار شوند. نتيجه تجربيات اين كشورها نشان مي دهد كه در امر آموزش، تغيير نگرش دبیران، بسيار مؤثرتر از توسعه ابزارهاي جديد آموزشي است. به ديگر سخن، تحول در آموزش و پرورش بايد از دبیر و كلاس درس شروع شود.

هرگز دور از انتظار نيست كه فناوري اطلاعات و ارتباطات، تنها پس از دو دهه بعد از ظهور، به اين اندازه بر مبادله اطلاعات، آن هم به صورت online در عرصه ها و ابعاد گوناگون زندگي بشري تأثير بگذارد و هر روز، بيش تر و سريع تر از ديروز بر محدوديت هاي زماني و مكاني غلبه كند، مرزهاي جغرافيايي را در هم نوردد و جهان را در چنگال كاربران خود قرار دهد. در عين حال بتواند پا به ميدان تعليم و تربيت بگذارد و از جمله، آموزش شيمي را به گونه اي باور نكردني متأثر سازد.